Wzrok jest najważniejszym zmysłem u człowieka. Pozwala on na odbiór szerszego zakresu informacji napływających z otaczającego nas środowiska. Charakteryzuje się dużą zdolnością integracji wielu bodźców i zdolnością przekazywania nam wielu informacji jednocześnie, co zapewnia możliwość sprawnego funkcjonowania w otaczającym świecie.
Prawidłowo funkcjonujący układ wzrokowy przekazuje do mózgu mały, wyraźny obraz przestrzenny, nawet z bardzo dużych odległości. W zdrowym, sprawnym oku większość promieni świetlnych wpadających do niego przechodzi przez kolejne ośrodki optyczne, ulega załamaniu i dociera do siatkówki, tworząc tu określone obrazy. Okiem dobrze widzącym ( miarowym) nazywamy takie oko, które potrafi na siatkówce skupić równoległą wiązkę promieni dochodzącą doń z przestrzeni zewnętrznej.
Oko z wadą wzroku (niemiarowe) można określić jako oko, którego układy optyczne nie są w stanie skupić równoległej wiązki promieni na siatkówce.
Głównym objawem wady wzroku jest nieostre widzenie przedmiotów będących blisko, daleko, lub jednych i drugich jednocześnie.
Dodatkowymi objawami mogą być:
- mrużenie oczu,
- marszczenie czoła,
- przechylanie głowy,
- zamykanie jednego oka przy pracy z bliska,
- przysuwanie głowy do czytanego tekstu,
- bóle głowy, oczu,
- nawracające zapalenia spojówek,
- szybkie męczenie oczu.
Wady wzroku mogą dotykać obu oczu, jednego oka, mogą także być różne w każdym oku. Wyróżniamy wady takie, jak: krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm krótkowzroczny, lub nadwzroczny.
Krótkowzroczność: polega na tym, że wiązka promieni równoległych wpadająca do oka zostaje przez układ optyczny zebrana nie na siatkówce, lecz przed nią. W efekcie pogarsza się widzenie z daleka, podczas, gdy widzenie z bliska pozostaje prawidłowe. Krótkowzroczność powstaje i rozwija się najczęściej w okresie gwałtownego wzrostu i rozwoju organizmu ( okres dojrzewania).
Nadwzroczność: jest wadą przeciwstawną krótkowzroczności, bowiem wiązka promieni równoległych wpadających do oka zostaje skupiona za siatkówką. Osoba z taką wadą widzi źle z bliska, natomiast dobrze daleka.
Osoby młode, u których elastyczność gałki ocznej (akomodacja) jest duża, mogą same wyrównywać małą nadwzroczność poprzez większe, lub mniejsze napięcie akomodacji. U osoby starszej akomodacja nie wystarcza do pokonania wady, pojawia się wówczas specyficzny rodzaj nadwzroczności, tzw. starczowzroczność. Wynika ona z faktu starzenia się soczewki, tj. utraty jej elastyczności, co prowadzi do pogorszenia się widzenia początkowo z bliska, a następnie również z daleka. Pociąga ona za sobą konieczność wyrównania ostrości wzroku do pracy z bliska i daleka nawet u osób, które nie miały dotychczas problemów ze wzrokiem. Wada ta pojawia się po 40 roku życia.
Istnieje również nadwzroczność fizjologiczna, występująca u małych dzieci, nie wymagająca korekty. Wyrównuje się ona samoistnie wraz z zakończeniem wzrostu dziecka (wzrostu gałki ocznej), co ma miejsce około 12 roku życia.
Astygmatyzm ( niezborność): polega na różnym załamywaniu promieni świetlnych przez 2 główne płaszczyzny łamiące rogówki: równikową i południkową. Może ona być krótkowzroczna, nadwzroczna i mieszana.
Wady wzroku wyrównuje się:
- odpowiednimi szkłami okularowymi,
- soczewkami nagankowymi, tzw. Kontaktowymi (miękkimi, lub twardymi),
- korektą laserową - dotyczy osób powyżej 21 roku życia ( po zakończeniu procesów rozwojowych organizmu).
Krótkowzroczność wyrównujemy soczewkami osłabiającymi układ optyczny oka, tj. rozpraszającymi; nadwzroczność: soczewkami skupiającymi; astygmatyzm: cylindrycznymi, lub torycznymi.
Istnieje również specyficzna forma wady wzroku, spowodowana nieprawidłowym ustawieniem i czynnością mięśni gałkowych. Jest to ZEZ.
W zezie zostaje zaburzony mechanizm widzenia obuocznego. Osoba z taką wadą widzi podwójnie. W oku ustawionym w stałym zezie może dojść do niedowidzenia, trudnego do wyleczenia.
W takiej sytuacji konieczne są ćwiczenia polegające na zasłanianiu oka lepiej widzącego i zmuszaniu do patrzenia oka mniej sprawnego. Są zezy jednostronne i naprzemienne, zbieżne i rozbieżne, z komponentą skośną i do góry.
Do czynników przyczyniających się do powstania zeza widocznego (jawnego) należą nie wyrównane wady wzroku. Dodatkowymi czynnikami sprzyjającymi powstawaniu zeza mogą być choroby zakaźne i stres.
Tagi:
krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm, wada wzroku
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
